ขอเเสดงความเสียใจด้วยครับ คุณคือหนึ่งในคนที่ประสบปัญหาจาก COVID-19 (ผู้เขียนก็เช่นกัน)
ขณะที่ผู้เขียนกำลังเรียบเรียงคำพูดออกมาจากความคิดเพื่อเเปลออกมาเป็นข้อความ สถานการณ์ในบ้านเราก็ยังไม่นิ่งเสียทีเดียว
หลังจากภาครัฐมีมาตรการที่ผ่อนคลายมากขึ้น ภาคเอกชนเริ่มกลับมาเปิดให้บริการกันได้เกือบจะ 100% กลับเจอเหตุการณ์ที่ไม่คาดฝันปนสะเพร่าของหน่วยงานรัฐที่ปล่อยให้ผู้ติดเชื้อเข้ามาในประเทศเเละเดินทางอย่างเสรี (ทหารจากอิยิปต์และคณะทูตจากซูดาน)
ก่อนจะมาพูดเรื่อง New Normal ในปัจจุบัน ผมขอท้าวความเรื่องราวที่เกิดขึ้นในช่วงเวลา Lockdown โดยที่ไม่มีข้อมูลมากางโชว์ เพราะนี่คือสิ่งที่พบเห็นจากการสังเกตุครับ
เรื่องราวที่กำลังจะเขียนเหล่านี้ คือภาพสะท้อนพฤติกรรมและนิสัยคนไทยได้เป็นอย่างดี ถ้าอ่านอย่างละเอียดเเล้ว เราจะเข้าใจผู้บริโภคมากขึ้นว่าเขาเหล่านั้นเเท้จริงเเล้วต้องการอะไรกันเเน่
1. ช่องทางโซเชียลยังไปต่อได้อีก
ถึงเเม้เราจะมีช่องทางโซเชียลที่คุ้นเคยอย่าง Facebook / Twitter / Youtube / Instagram เเล้ว ใครจะคิดว่าในช่วงเวลาแห่งโควิด เเอป TikTok จะตีตลาดบ้านเรากระจุยได้ขนาดนี้
เรื่องนี้นอกจากจะต้องยกความดีความชอบให้เเก่ทีมบริหาร TikTok ประเทศไทยเเล้ว เรื่องนี้ยังสอนให้เรารู้ว่า คนไทยชอบอะไรที่ง่าย รวดเร็ว เเละไม่ลึกซึ้งจนเกินไป ซึ่งเเอป TikTok ตอบโจทย์ทุกอย่างในเรื่องนี้
อีกหนึ่งสิ่งที่เห็นได้ชัดคือการ “อยากมีตัวตนในสังคม” ของคนไทย การออกมาเเสดงตัวตน เเสดงทักษะ ไม่ว่าจะเต้น ถ่ายคลิป วาดภาพ ทำอาหาร หรืออะไรก็เเล้วเเต่ คือผลลัพท์ของนิสัยที่คนไทยชอบเเสดงออกและอยากเป็นที่ยอมรับในสังคม
2. หม้อทอดไร้น้ำมัน (มันมายังไงวะ?)
เรื่องนี้ผู้เขียนไม่ได้มโนเอาเอง เเต่เอามาจากสถิติของ Google Trend หม้อทอดไร้น้ำมันถูกค้นหามากขึ้นหลายร้อยเท่าจากช่วงปรกติ ถ้าคิดดูเเล้วในช่วงเวลาที่เอาเเน่เอานอนไม่ได้ การทำอาหารเองดูจะเป็นสิ่งที่ปลอดภัยและสะอาดมากที่สุด เเต่ปัญหาหลักของเรื่องนี้ คือการทำความสะอาดครัว
หม้อทอดไร้น้ำมันของมากำจัด Pain Point เรื่องทำความสะอาดไป เพียงเเค่โยนวัตถุดิบลงไป กดปุ่ม เเล้วรอเวลากิน เเค่นี้เป็นอันจบ ส่วนรสชาติจะดีสู้ใช้กระทะหรือไม่นั้น ขอให้เป็นเรื่องรสนิยมของเเต่ละคนเป็นตัวตัดสิน
เรื่องนี้สอนอะไรเรา? เรื่องนี้สอนเราได้ชัดมากว่าคนไทยขี้เกียจ 55555555 ผู้เขียนก็ขี้เกียจนะ เเต่ยังไงก็ขอใช้กระทะเเบบปรกติมากกว่าหม้อทอดอยู่ดี (อย่างที่บอกไป เป็นเรื่องรสนิยมล้วน ๆ)
3. ช่องทางการขายของออนไลน์ดูดีขึ้น เเต่ไม่เสมอไป
ในช่วงที่ห้างร้านทั้งหมดปิดทำการ ช่องทางขายออนไลน์ดูจะกลับมาคึกคักขึ้น เเต่เมื่อเวลาผ่านไปหลายร้านกลับไม่ได้มียอดขายที่กระเตื้องมากนัก เนื่องจากผู้บริโภคเลือกที่จะประหยัดเเละนำเงินไปซื้อข้าวของเครื่องใช้ที่จำเป็นมากกว่า สินค้าฟุ่มเฟือยเช่น สินค้าเเฟชั่น หรือ อุปกรณ์อิเล็กทรอนิค สินค้ากลุ่มนี้กลายเป็นสินค้าที่หลายคนเลือกจะเลี่ยงเพราะไม่จำเป็น
ส่วนอีกประเด็นนึงคือ ผู้บริโภคเองเลือกที่จะลงสนามมาเป็นผู้ค้าขายเองด้วย ยิ่งทำให้การเเข่งขันในตลาดออนไลน์สูงยิ่งขึ้นไปอีก
4. คนหันมา D.I.Y. มากขึ้น
ไม่ว่าจะเป็นตัดผม ซ่อมบ้าน หรือเย็บผ้า (จากสถิติคนค้นหา “เครื่องเย็บผ้า” มากขึ้นหลาย 100%) ผู้บริโภคเลือกที่จะหันมาทำด้วยตัวเองมากขึ้น เเต่อาจเพียงเพราะเป็นเรื่องที่จำเป็นภายใต้สถานการณ์ที่จำกัด
ช่วงเวลาเเห่งการ Lockdown กับพฤติกรรมของผู้บริโภคกำลังบอกอะไรเราบ้าง?
- คนไทยรักความสะดวกสบาย ปนขี้เกียจเบา ๆ อะไรอำนวยความสะดวกได้ก็จัดไปอย่าให้เสีย
- คนไทยชอบอะไรง่าย ๆ ไม่ซับซ้อน ไม่เน้นอ่าน เเต่เน้นดู เเล้วต้องดูไว ๆ อีกต่างหาก
- ช่องทางออนไลน์ยังเป็นช่องทางที่ชอบอยู่ ไม่ใช่เพียงเเค่ชอบซื้อ เเต่ชอบที่จะไปขายเองด้วย
ผลลัพท์ของพฤติกรรมและเเนวโน้มการซื้อสินค้าของคนไทยในช่วงที่ผ่านมา คือผลลัพท์จากนิสัยและความเป็นคนชอบอะไรง่าย ๆ ของคนไทยนี่เเหละครับ
ผ่านช่วง Lockdown สู่ช่วง New Normal แบบสไตล์ไทย ๆ กันบ้าง เเละนี่คือสิ่งที่ผมได้สัมผัสมา
1. ยิ่งห้าม ยิ่งอั้น เหมือนยิ่งยุ
หลังจากประกาศปลด Lockdown คนไทยไม่มีท่าที่จะกลัวการเเพร่ระบาดซ้ำ เพราะสิ่งที่เราเห็นในโซเชียลคือการเข้าพักโรงเเรมในช่วงหยุดยาวอย่างล้นหลาม ชายหาดที่เคยเงียบสงบกลับพลุกพล่านไปด้วยผู้คน อั้นมาหลายเดือน พอปลดทีเเทบลืมโควิดกันไปเลยทีเดียวเชียว เรื่องนี้สอนให้เรารู้ว่า คนไทยยังคงรักในการท่องเที่ยว ซึ่งมีโอกาสที่อุตสาหกรรมการท่องเที่ยวในไทยจะกลับมาคึกคักอีกครั้งไม่ใช่เรื่องที่ยากเลย
2. ร้านค้าสายบริการเต็มไปด้วยผู้คน
เห็นได้ชัดจากร้านตัดผม ร้านอาหาร ร้านทำเล็บ ร้านสปา ต่างมีผู้เข้าไปใช้บริการอย่างล้นหลาม ถึงเเม้ในช่วง Lockdown คนจะหันมาทำอะไรเองมากขึ้น เเต่หากเลือกได้ ความขี้เกียจก็จะทำให้คนไทยอย่างเรา ๆ เลือกจะใช้เงินเเก้ปัญหามากกว่าอยู่ดี
3. เซลสะท้านต้านโควิด
งานเซลสินค้ายังคงเป็นสิ่งที่ผู้บริโภคชาวไทยถวิลหา ล่าสุดห้างสรรพสินค้า Isetan ใกล้จะปิดตัวลง จึงนำเอาสินค้าออกมาลดราคาถูกในระดับเหมือนเเจกฟรี สิ่งที่เห็นจากงานเซลนี้ คือคนที่เดินเบียดเสียดเดินดูสินค้ากันไม่สนโควิดเลย ผู้เขียนเห็นสภาพความเเออัดเเล้ว ก็ขอเดินหลบไปทีอื่นเเล้วค่อยกลับมาใหม่ในวันหลัง
4. สังคมที่รักความสะอาดมากขึ้น
นี่คือสิ่งที่น่าชื่นชม ส่วนตัวผู้เขียนเป็นโรครักสะอาดเเบบเกินปรกติคนทั่วไป เเต่หลังจากโควิดโผล่มา คนไทยส่วนใหญ่ก็รักษาความสะอาดมากขึ้น ประตูห้องน้ำสาธารณะถูกเปิดค้างไว้ไม่ต้องมีใครไปจับ มีการทำความสะอาดบ่อยขึ้น การใช้เงินสดน้อยลง ซึ่งนี่คือสิ่งที่ผู้เขียนขอชื่นชมจากใจ
นี่เป็นสิ่งเล็ก ๆ น้อย ๆ เกี่ยวกับพฤติกรรมผู้บริโภคที่ผู้เขียนสังเกตุมาตลอดหลายเดือน หวังว่าผู้อ่านสายธุรกิจจะนำเอาเรื่องราวเหล่านี้ไปประยุกต์ใช้กับธุรกิจตัวเองได้ไม่มากก็น้อยในช่วงเวลาที่เอาเเน่เอานอนไม่ได้เเบบนี้ครับ
Be safe!
