เชื่อว่านักศึกษาธุรกิจทุกคนเริ่มต้นเรียนการตลาดจากหลักการ 4Ps รวมถึง 7Ps กันแทบทั้งนั้น พูดได้ว่ามันคือพื้นฐานสำคัญก่อนที่จะต่อยอดไปสู่การทำการตลาดในแต่ละแขนงไม่ว่าจะเป็นอนาล็อกหรือออนไลน์
การตลาด 4p 7p อัปเดตใหม่ในปี 2020 จากกรณีศึกษาของ Uniqlo คลิก
ยังมีกลุ่มคนอยู่อีกมากมายที่ไม่ได้เรียนการตลาดมาแต่มีความคิดริเริ่มอยากทำธุรกิจ หรือทำธุรกิจอยู่เเล้วแต่หันมาสนใจการตลาดมากขึ้น เพราะในปัจจุบันการจะทำให้ธุรกิจของเราโดดเด่นกว่าคู่แข่งและชักจูงลูกค้าให้มาซื้อสินค้าหรือใช้บริการของเรา กลับกลายเป็นเรื่องที่ยากขึ้นกว่าแต่ก่อน วันนี้ผมขออธิบายหลักการการตลาด 4Ps และ 7Ps เเบบง่าย ๆ ให้เข้าใจกันครับ
เริ่มต้นด้วย 4Ps
Product (สินค้า)
นิยามสินค้า (หรือบริการ) ของเราว่าคืออะไร กลุ่มลูกค้าเป้าหมายของเราเป็นใคร และทำไมสินค้าของเราถึงเป็นตัวเลือกที่ดี และตอบโจทย์การใช้ชีวิตของกลุ่มลูกค้าเป้าหมายได้อย่างไร
ตัวอย่าง
สินค้า: แชมพูสระผมสำหรับคนผมร่วง
ลูกค้าเป้าหมาย: ชาย / หญิง วัยกลางคน อายุ 35 – 50 ปี มีฐานะปานกลาง
จุดเด่น: แชมพูสระผมที่ลดอาการอักเสบของหนังศีรษะซึ่งเป็นสาเหตุของอาการผมร่วง
การรู้จักสินค้าตัวเองเป็นอย่างดี การทำการตลาดก็จะมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น
Price (ราคา)
ราคาที่สะท้อนคุณค่าของสินค้า สินค้าไม่จำเป็นต้องมีราคาถูกที่สุดในตลาด ราคาสามารถตั้งได้ด้วยหลายปัจจัยโดยคำนึงถึงต้นทุนธุรกิจ การสะท้อนภาพลักษณ์ของแบรนด์ ราคากลางในตลาด และความคุ้มค่าในมุมมองของผู้บริโภค
- ทำความเข้าใจการตั้งราคาสินค้าผ่านแนวคิดการตลาดได้ที่บทความ “การตลาดราคาแพง”
ตัวอย่าง
สินค้า: ลิปสติกสำหรับผู้หญิงยุคใหม่
แบรนด์: หรูหรามีสไตล์
ราคา: 690 บาท
Place (สถานที่)
กล่าวถึงสถานที่ขายสินค้าและให้บริการ โดยการเลือกสถานที่ให้เหมาะสมนั้น จำเป็นต้องศึกษาไลฟ์สไตล์ของกลุ่มลูกค้าเป้าหมายของเราให้ละเอียด ว่ากลุ่มลูกค้าของเรามีความเป็นไปได้ที่จะใช้ชีวิตแนวไหน และชอบไปสถานที่ในทำเลไหน สถานที่สามารถเป็นทำเลที่เข้าถึงได้ง่าย หรือบนเเพลตฟอร์มออนไลน์อย่าง Lazada ก็ได้เช่นกัน
ตัวอย่าง
สินค้า: ร้านขนมเค้กสไตล์ญี่ปุ่น
กลุ่มลูกค้าเป้าหมาย: ผู้หญิงในวัยเรียนและเพิ่งเริ่มต้นทำงาน อายุ 17 – 23 ปี
สถานที่: ห้างสรรพสินค้าใจกลางเมือง สยามสแควร์
สินค้า: คอนโดมิเนียมหรูใจกลางเมือง
กลุ่มลูกค้าเป้าหมาย: ผู้บริหาร เจ้าของธุรกิจระดับบน อายุ 40-50 ปี
สถานที่: ใจกลางเมือง เพลินจิต สีลม สาทร ราชดำริ ติดถนนใหญ่ ติดรถไฟฟ้า ใกล้ห้างสรรพสินค้าและร้านอาหารชื่อดัง
Promotion (การโปรโมทสินค้า)
เมื่อเรารู้จักสินค้าของเราดีพอ ตั้งราคาที่สมเหตุสมผล และมีสถานที่รับรองสินค้าของเราที่เหมาะสม ปัจจัยต่อไปของการตลาด 4Ps คือการโปรโมทสินค้าของเรา
การโปรโมทประกอบไปด้วย การขาย การโฆษณา การทำการตลาด การทำโปรโมชั่นลดแลกเเจกเเถม เราจะเห็นการโปรโมทสินค้าที่มากขึ้นในโลกออนไลน์ โดยเฉพาะ Google Facebook Instagram และ Youtube.
- การตลาดและโฆษณาเป็นเรื่องที่ห้ามมองข้าม อ่านต่อได้ที่ “ทำไมถึงต้องมีงบสำหรับการตลาด”
ตัวอย่าง
สินค้า: รีสอร์ตในเขาค้อ จังหวัดเพชรบูรณ์
กลุ่มลูกค้าเป้าหมาย: พนักงานบริษัทที่มีฐานเงินเดือนระดับกลางขึ้นไป เจ้าของธุรกิจ ผู้บริหาร ผู้จัดการ ชอบการท่องเที่ยว ถ่ายรูป อายุ 25 – 50 ปี
ราคา: 3,500 บาทต่อคืน
โปรโมชั่น: ป้ายบิลบอร์ดที่สนามบินพิษณุโลก
ป้ายข้างทางบริเวณรีสอร์ต
โฆษณาออนไลน์ใน Facebook และ Google
จ้างให้คนมารีวิวที่พัก
จ้างช่างภาพมืออาชีพมาถ่ายภาพสถานที่
ทำโปรโมชั่นลด 50% ในช่วงเวลาที่กำหนด
ขายแพ็คเกจเข้าพักในราคาพิเศษ
เพิ่มเติมกับ 7Ps
นอกเหนือจาก 4Ps ที่กล่าวไปข้างต้นเเล้ว ยังมีอีก 3Ps ที่รวมกันจนเป็น 7Ps ที่ควรจะรู้ไว้ในการทำการตลาด
People (บุคลากร)
หมายถึงบุคลากรของธุรกิจเรานับตั้งเเต่พนักงานต้อนรับจนถึงระดับเจ้าของกิจการ การมีบุคลากรที่ดีเปรียบเหมือนการมีพรีเซนเตอร์ของสินค้าเรา ลูกค้าที่ได้สัมผัสกับสินค้าของเราจะมีความพอใจยิ่งขึ้นเมื่อได้รับการต้อนรับที่ดีจากพนักงานขาย
ร้านอาหารบางแห่งไม่ได้มีดีแค่อาหารอร่อย แต่พนักงานทุกคนยิ้มแย้มแจ่มใสให้บริการดี จึงทำให้ลูกค้าบอกต่อคนรอบตัวและกลับมาอีกครั้ง
ศูนย์ขายรถยนต์บางยี่ห้อไม่ได้มีรถที่ดีที่สุด แต่มีพนักงานขายที่เอาใจใส่ลูกค้าเป็นที่สุด จึงทำให้ลูกค้าตัดสินใจซื้อได้ง่ายขึ้น
บริษัทประกันที่ไหนก็เหมือนกันหมด แต่จุดแตกต่างนอกจากข้อเสนอในแพ็คเกจเเล้ว พนักงานที่ดูแลลูกค้าถือเป็นส่วนหนึ่งในความสำเร็จของบริษัทประกันเเต่ละแห่ง
จะเห็นได้ว่าการมีบุคลากรที่ดีจะช่วยให้ธุรกิจของเราเติบโตได้ดีขึ้น เปรียบเหมือนมีพรีเซนเตอร์มาช่วยเราทำการตลาดให้สินค้าของเราได้รับการชื่นชม
Process (กระบวนการ)
รูปแบบการส่งมอบสินค้าและบริการเป็นเรื่องที่สำคัญอีกประการหนึ่ง โดยขั้นตอนนี้มักจะเกิดขึ้นในเวลาที่ลูกค้าได้มาถึงสถานที่ขายสินค้าของเราแล้ว กระบวนการที่กล่าวถึงนับตั้งเเต่การต้อนรับลูกค้า การจัดการเรื่องเอกสาร การส่งมอบ การตรงต่อเวลา บริการหลังการขาย ล้วนแล้วเเต่เป็นสิ่งสำคัญที่เจ้าของกิจการจะมองข้ามไม่ได้ เพราะท้ายที่สุดแล้วเราต้องทำให้ลูกค้ารู้สึกคุ้มค่ากับทุกบาททุกสตางค์ที่จ่ายให้เรา
ตัวอย่าง
ธุรกิจ: ร้านตัดผมสไตล์ญี่ปุ่น
กระบวนการ:
1. ต้อนรับลูกค้าในบริเวณห้องรับรอง
2. ขนมและเครื่องดื่มต้อนรับสไตล์ญี่ปุ่น
3. เชิญไปสระผม
4. เชิญไปนั่ง
5. บริการจัดหาที่วางกระเป๋าให้ลูกค้า
6. บริการน้ำดื่มเพิ่มเติมและนิตยสารไลฟ์สไตล์ของญี่ปุ่น
7. การชำระเงินหลายช่องทางเพื่อความสะดวกของลูกค้า
8. สะสมเเต้มและสมัครบัตรสมาชิก
9. หากร้านมีที่จอดรถ อาจจะมีบริการ Vallet
Physical Evidence (สิ่งที่จับต้องได้)
ปัจจัยนามธรรมที่สำคัญ ซึ่ง Physical Evidence ในที่นี้คือสิ่งที่ลูกค้าสามารถรู้สึก สัมผัส และจับต้องได้ ยกตัวอย่างเช่น บรรยากาศร้าน ความพิถีพิถันของการบริการ ความปราณีตของสินค้า ความรวดเร็วในการตรวจสอบเอกสาร และอื่น ๆ อีกมากมาย
ในธุรกิจบริการ หัวข้อนี้นับว่าเป็นสิ่งสำคัญที่สุด เพราะลูกค้าจะประทับใจหรือไม่ ขึ้นอยู่กับเรื่องนี้เป็นหลัก
หวังว่าคำอธิบายหลักพื้นฐานการตลาดอย่าง 4Ps และ 7Ps ในแบบฉบับของเรา จะทำให้ผู้อ่านที่กำลังศึกษาด้านการตลาดได้ประโยชน์เเละสามารถนำไปประยุกต์ใช้ในการทำธุรกิจของท่านนะครับ แต่อย่าลืมว่า การทำการตลาดที่แท้จริงนั้น ต้องใช้ความคิดสร้างสรรค์ที่แตกต่างอยู่มาก เพื่อที่จะประสบความสำเร็จและเอาชนะใจลูกค้าเป้าหมายของเราได้ครับ
อัปเดต 2020: การตลาด 4p 7p อัปเดตใหม่ในปี 2020 จากกรณีศึกษาของ Uniqlo